آخرین مطالب
امکانات وب
«فرانسیسکو ژوزه لویس» در گفتگو با مهر:
ریشه های خشونت در خاورمیانه/غرب یک واحد فرهنگی نیست
استاد سابق دانشگاه تورنتو کانادا علل خشونت های جاری در منطقه خاورمیانه را سیاسی، اقتصادی و مذهبی دانسته و داعش را محصول مشترک لندن، واشنگتن، سلفی گری، نئو عثمانیسم و اخوان المسلمین دانست.
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-پیمان یزدانی: دکتر «فرانسیسکو ژوزه لویس» استاد سابق دانشگاه تورنتو در نشستی در خبرگزاری مهر به سوالات خبرنگاران مهر در خصوص نحوه شکل گیری گروه تروریستی داعش، چرایی تلاش غرب برای خشونت طلب جلوه دادن مسلمان، ریشه های خشونت های خاورمیانه و راهکار پایان اختلافات جهان اسلام پاسخ داد.
مشروح این گفتگو در زیر آمده است:
شما کارشناس تاریخ اسلام و علاقمند به آثار و فلسفه و هنر صفویه در ایران و عثمانی و منطقه هستید. از منظر سیاسی و رقابت های تاریخی صفویه و عثمانی مشکلات زیادی با هم داشته اند. با توجه به تحولات اخیر در منطقه و همراهی سعودی ها و نئو عثمانی های ترکیه و مداخلات گسترده آنها در منطقه این طور به نظر می رسد که گویا تاریخ در حال تکرار شدن است. نظر شما در این خصوص چیست؟
البته به خاطر داشته باشید که تخصص من هنر و فلسفه اسلامی است اما پر واضح است که برخی چیزها تکرار می شوند و ائتلافی بین اخوان المسلمین و نئو عثمانی هایی که در تلاشند مجددا سر بلند کند و همچنین سلفی ها. ائتلاف اخوان المسلمین، عثمانی ها و سلفی ها یک ائتلاف قدیمی است که سعی در قدرت گیری مجدد دارد. اینها به نوعی به دنبال خلیفه گری اسلامی هستند و به اعتقاد من همگی آنها به همراه آمریکا و اسرائیل در ایجاد و شکل گیری داعش دست داشته اند. اما تحولات کنونی کمی متفاوت با دوره رقابت صفویه و عثمانی دارد.
در رقابت های کنونی رقابت سیاسی است اما وقتی به نامه نگاری های سطان سلیم عثمانی و شاه طهماسب صفوی می پردازیم علاوه بر رقابت های سیاسی شاهد رقابت های دیگر فرهنگی هم هستیم مثلا این دو رهبر درباره عرفان و صوفی گری هم بحث می کردند. هر چند از منظر دیگر تحولات امروز پیچیده تر است، ما امروز با داعشی مواجه هستیم که با ائتلاف نئو عثمانی ها، سلفی ها، اخوان االمسلمین و همکاری لندن و واشنگتن ایجاد شده است. اینها جهان شیعه را تهدیدی برای خود می دانند. آتاتورک توهم داشت که توانسته است به حکومت چند صد ساله خلیفه گری پایان دهد اما این فقط یک توهم بود. ما شاهد بروز و ظهور مجدد این دیدگاه هستیم.
در هفته های گذشته شاهد حمله به شیعیان نیجریه و منزل شیخ زکزاکی و کشتار شیعیان و نیز اعدام شیخ نمر بوده ایم. به نظر شما علت این اقدام علیه شیعیان چیست؟
حمله به شیعییان در فاصله کوتاهی بعد از دیدار پادشاه سعودی از این کشور رخ داده و بعد از آنکه سلمان خواستار مقابله با تروریست ها شده و از شیعیان به عنوان تروریست یاد کرده است. این یادآور این حقیقت است که جهان متمدن با تهدیدی جدی به نام سلفی ها مواجه است. منظورم از جهان متمدن، غرب نیست منظورم جهان مسیحیت سنتی و جهان سنتی مسلمانان است. سلفی ها پول زیاد را خرج توسعه افکار خطرناک خود می کنند. اما متاسفانه در این طرف حرکت های مناسبی صورت می گیرد.
رسانه های عمده در کشورهای غربی سعی دارند اسلام را به خشونت مرتبط کنند چرا؟
زیرا غرب به عنوان یک «واحد فرهنگی» موجودیت ندارد. بعد از انقلاب فرانسه قدرت سیاسی کلیسای کاتولیک شکسته شد و تفاسیر سکولار جدیدی برای متحد کردن غرب ارائه شدند اما مشکل اینجا بود که این مجموعه متشکل از فرهنگ ههای مختلف را چگونه متحد کنند. به طور مثال شما هرگز نمی توانید یک فرد اهل سیسیل ایتالیا را با یک نروژی در آن سوی دیگر اروپا که هم از نظر مذهبی متفاوت هستند و هم از نظر فرهنگی متحد کنید.
بعد از انقلاب فرانسه سعی شده است با القای این مسئله که غربی ها و اروپایی ها منطقی، علمی، انسانی و... هستند و شرقی ها بی منطق، غیر علمی، غیر انسانی و... موجبات وحدت اروپا را ایجاد کنند. رسانه های غربی سعی می کنند با در نظر داشتن این اصل در نزد مخاطبین خود جایگاه دیگر تمدن ها و فرهنگ ها را پایین بیاورند تا بتوانند برای خود هویت سازی کنند و خود را بهترین تمدن جهان معرفی کنند. همچنین غربی ها با تلاش های بسیار سعی می کنند با خشن و وحشی نشان دادن مسلمانان و دیگران به اقدامات بربریک خود در دوره استعمار و برده داری در آفریقا سرپوش بگذارند و خود را تبرئه کنند.
ریشه اصلی خشونت های جاری در خاورمیانه چه هست؟
دلایل زیادی دارد. اولین آنها این است که اکثریت کشورهای مسلمان منطقه توسط حکومت های اداره می شوند که تحت کنترل غرب هستند و به همین دلیل منافع مردمشان برایشان اهمیتی ندارد. از دیگر دلایل خشونت ها منابع انرژی و منافع اقتصادی برخی گروه ها و کشورها است مثلا غزه در نزدیکی منابع عظیم گاز است و به همین علت اسرائیل خواستار کنترل آن است و همین امر باعث خشونت می شود و حتی وقتی اسرائییل حملاتی به غزه انجام می دهد این کار با چراغ سبز سعودی ها صورت می گیرد زیرا بلافاصله سعودی ها برای بازسازی و سود بردن اقتصادی و سلفی کردن غزه وارد غزه می شوند. اختلافات مذهبی قدیمی هم از دیگر دلایل خشونت ها در متطقه است. دلایل خشونت ها بطور کلی ترکیبی از دلایل سیاسی، اقتصادی و مذهبی است.
به نظر شما راه پایان دادن به اختلافات مذهبی بین شیعه و سنی چیست؟
راه خروج از این اختلاف به اعتقاد من موافقت کردن با موافقت نکردن است. در شیعه و سنی مطالب و موضوعاتی وجود دارند که طرفین آنها را توهین به همدیگر می دانند و اختلاف برانگیز است. می توان اینگونه فکر کرد که من با این مسئله مخالفم و موافق نیستم اما باید در صلح و ارامش زندگی کنیم. ما باید با هم زندگی کردن با وجود تمامی اختلاف نظرها را یاد بگیریم. اختلاف ها نباید بهانه ای برای خشونت باشند. باید بپذیریم که اختلاف نظر ها ناشی از اجتهاد هستند و نباید به اطر ختلاف نظر دیگران را تکفیر کنیم. این اختلافات وجود دارند در کتاب های ما هستند ما نمی توانیم آنها را حذف یا منکر شویم فقط باید یاد بگیریم با هم زندگی کنیم. شیعه و سنی در موضوع مقابله با استعمارگران باید با هم وحدت داشته باشند اما در زمینه اختلافات فرهنگی باید با هم کار کنند و در عرصه های اقتصادی با هم کار کنند و در بعضی موضوعات خاص می توانند با هم موافق باشند یا نباشند.
خبرگزاری مهر شناسهٔ خبر: 3018558 - پنجشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۴
باخشونت ! هرگز......
برچسب : نویسنده : 4mehre-954 بازدید : 32